گروه خاکشناسی (مهندسی علوم خاک) دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان، در سال تحصیلی 66-1365 با پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی شروع به فعالیت نمود. هدف از راه اندازی این رشته، تربیت و آموزش کارشناسان مورد نیاز در بخش کشاورزی با تخصص خاکشناسی و انجام تحقیقات و تولید علم در زمینه های مختلف علوم خاک بوده است. در این رشته جنبه های مختلف علوم خاک از جمله مراحل پیدایش، تکامل، رده بندی و ارزیابی خاک ها، شیمی و حاصلخیزی خاک و مسائل مربوط به تغذیه گیاه، فیزیک خاک و رابطه خاک، آب و گیاه، شناسایی عوامل فرسایش و راه های مقابله با آن،  آلودگی خاک با تاکید بر حفظ محیط زیست،  نقش عامل های زیستی در کیفیت خاک ها ، بطور تئوری و عملی به دانشجویان آموزش داده می شوند. اهمیت بسیار زیاد دانش علوم خاک و فعال بودن آن به عنوان یک گروه علمی در دانشگاه گیلان از آن جهت است که استان گیلان با وجود اقلیم خاص دارای خاک، اکولوژی و سیستم کشاورزی متنوع، منحصر بفرد و متفاوت از سایر نقاط ایران است و در نتیجه نیازمند به دانش بومی خاص به خود است.

گروه خاکشناسی از سال 1370 تا 1384 در دوره کارشناسی به صورت شبانه نیز دانشجو می پذیرفت. دوره کارشناسی ارشد گروه نیز از سال 1380 با پذیرش دانشجو (به صورت روزانه و شبانه) در سه گرایش شیمی و حاصلخیزی خاک، پیدایش و رده بندی و فیزیک و فرسایش خاک دائر شد. هدف این دوره بالا بردن توان خلاقیت دانشجویان و هدایت آن ها برای گزینش و انجام پروژه‌های پژوهشی است که در مسیرهای مشخصی بتوانند در مرحله نخست راهگشای مشکلات محلی و استانی باشند. از سال 1394 گروه خاکشناسی در دوره کارشناسی ارشد در گرایش بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک و در دوره دکتری در گرایش فیزیک و فرسایش خاک دانشجو خواهد پذیرفت.

تعداد فارغ التحصیلان این گروه در مقطع کارشناسی تاکنون (94-1393) بیش از 900 نفر و در مقطع کارشناسی ارشد بیش از 150 نفر بوده است.

اعضای هیأت علمی گروه علوم خاک

امکانات و آزمایشگاه ها

آزمایشگاه شیمی و حاصلخیزی خاک و کود:

در این آزمایشگاه اغلب خصوصیات شیمیایی خاک، آب و گیاه اندازه‌گیری شده و بر اساس آن حاصلخیزی و کیفیت خاک، کیفیت آب و وضعیت تغذیه‌ای گیاه ارزیابی می‌ شود. خصوصیات شیمیایی قابل اندازه‌گیری شامل؛ کاتیون‌ها و آنیون‌های محلول (کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، سولفات، کلر، نیترات، کربنات، بی کربنات و غیره)، کاتیون‌های تبادلی، ظرفیت تبادل کاتیونی خاک (CEC)، واکنش (pH) خاک و آب، هدایت الکتریکی (EC) خاک و آب، آهک، گچ، مواد آلی و ازت، فسفر و پتاسیم می‌باشد. دستگاه‌های موجود در این آزمایشگاه شامل؛ pH متر، هدایت سنج، کجلدال، فلام فتومتر، سانتریفیوژ، آون، انواع غربال ها و . . . است.

آزمایشگاه فیزیک و فرسایش خاک:

تعیین خصوصیات فیزیکی خاک از جمله توزیع اندازه ذرات اولیه یا بافت (میزان شن، رس و سیلت)، جرم مخصوص حقیقی و ظاهری خاک، مکش خاک در رطوبت های مختلف (منحنی رطوبتی خاک)، SP، FC و PWP، رطوبت قابل استفاده خاک، رطوبت خاک، وضعیت ساختمان خاک (اندازه و پایداری)، نفوذپذیری خاک نسبت به آب، هدایت هیدرولیکی خاک به روش بار ثابت و افتان در این آزمایشگاه صورت می‌گیرد. دستگاه‌های موجود عبارتند از: استوانه‌های مضاعف، صفحات تحت فشار (Pressure Plate)، غشاء تحت فشار (Pressure Membrane) و استوانه‌های دارسی، آون، اُگر و نمونه بردارهای خاک.

آزمایشگاه تحقیقاتی بیولوژی خاک:

در این آزمایشگاه اغلب آزمایش‌های فیزیکی، شیمیایی، کانی‌شناسی و میکروبیولوژی مربوط به پایان نامه‌های کارشناسی ارشد و نیز طرح های تحقیقاتی گروه انجام می‌گیرد. این آزمایشگاه دارای دستگاه‌های جذب اتمی، اسپکتروفتومتر دیجیتالی، سانتریفیوژ، اتوکلاو و فِلیم فتومتر می‌باشد.

آزمایشگاه پیدایش، طبقه بندی و ارزیابی خاک:

تهیه، بررسی و مطالعه نقشه‌های خاک، کاربری اراضی و شیب و همچنین تفسیر عکس‌های هوایی و تهیه نقشه‌های تفسیری در این آزمایشگاه انجام می‌گیرد. در این آزمایشگاه میزهای نوری، استریوسکپ‌های ثابت و جیبی، شیب‌سنج و موقعیت یاب جغرافیای (GPS) وجود دارد.

آزمایشگاه مقاطع نازک:

در این آزمایشگاه مقاطع نازک میکروسکپی خاک تهیه و مطالعه می‌شوند. به این منظور نمونه‌های خاک تلقیح شده، برش و صیقل داده شده و بر روی لام نصب می‌شود و در نهایت برای مطالعه میکروسکپی آماده می‌شوند. امکانات و لوازم مورد نیاز برای تلقیح، دستگاه برش و سایش از جمله امکانات این آزمایشگاه است.